Gryf (Proszówka)

Proszówka, Zamek Gryf

gmina Gryfów Śląski

fot. lipiec 2009

Po średniowiecznym zamku Gryf (po niemiecku Greiffenstein) pozostały tylko ruiny. Znajdują się one we wsi Proszówka, na około 450 metrowym, bazaltowym wzgórzu. Zamek wybudował prawdopodobnie w XIII w. książę głogowski - Konrad, syn Henryka Pobożnego. Prawie do końca XIV wieku warownia znajdowała się w rękach książąt świdnickich, a następnie przeszła w posiadanie króla czeskiego Wacława IV. Ten, ze względu na swoje długi, przekazał zamek rycerzowi Beneszowi Chuśnikowi, który z kolei wydzierżawił go Gotsche Schoffowi II w 1399 lub 1400 roku. W 1419 roku bogaty, śląski ród Schaffgotschów (nazwisko pochodzi od połączonych imion przedstawicieli rodu) przejął zamek na własność i był w jego posiadaniu aż do roku 1798. Podczas przebudów w XVI i XVII wieku pojawiły się na zamku elementy wystroju renesansowego. Zamek powiększono oraz umocniono. Na zamku górnym pojawiły się attyki, rozbudowano zamek dolny i bramę wjazdową. Zamek jednak nie oparł się Szwedom w 1645 roku podczas wojny trzydziestoletniej. W 1745 r. zamek zajęły wojska pruskie, a w 1778 r. dokonano przebudowy i przekształcono w silną twierdzę. Składał się z zamku górnego, zamku średniego i najmłodszego - dolnego. W 1799 roku został częściowo rozebrany a materiał budowlany posłużył do budowy folwarku usytuowanego we wsi poniżej zamku. Od tego czasu pozostaje w ruinie. Najstarszą, średniowieczną część stanowi najwyżej położony zamek górny. Tu, na lewo od bramy, znajdują się ruiny zamkowej kaplicy. Na jednej z jej ścian znajdował się herb rodu Schaffgotschów lub wizerunek widniejącego w nim gryfa. Być może stąd pochodzi nazwa zamku.

Obecnie zamek jest własnością prywatną. Teoretycznie zwiedzać go nie można. Właściciel nie wyraża na to zgody. Mówią o tym napisy przed bramą wjazdową. Lecz gdy wykażemy się odrobiną cierpliwości "nie wiadomo skąd" pojawi się samozwańczy przewodnik, co ciekawe, powołujący się na owegoż właściciela i oprowadzi po ruinach. Przynajmniej tak było kilka lat temu.

Zamek jest na sprzedaż. Można go kupić wraz z terenem o powierzchni 56000 metrów kwadratowych za "jedyne" 1 850 000 PLN. Więcej o sprzedaży można dowiedzieć się na stronie www.wgn.pl.